به گزارش خبرنگار ایمنا، هر کشوری ویژگی‌های متنوع قومیتی و ملیتی دارد، این تنوع در ایجاد شرایط فرهنگی و اجتماعی متفاوت، نقش مهمی را ایفا می‌کند و به شکل‌گیری جوامع محلی براساس ویژگی‌های خاص می‌انجامد.
جوامع محلی در سطوح منطقه‌ای یا ملی دارای وجوه مشترک در حوزه آداب و رسوم و آئین هستند که در همگرایی ملی بسیار مؤثر و نقش‌آفرین است، اما بعضی دیگر از اشکال آداب و رسوم محلی یا منطقه‌ای متمایز از مناطق و دیگر کانون‌های محلی بوده و جذابیت‌های خاص خودش را دارد.
بخش‌های متعدد و متنوعی در حوزه گردشگری وجود دارد که بر توسعه گردشگری داخلی و خارجی مؤثر است و از آن به عنوان گردشگری مناسبتی یاد می‌شود.
سرزمین ایران قدمتی چندین هزار ساله دارد و قلمرو وسیع مردمانی فرهیخته در حوزه فرهنگ و تمدن است، با شناخت کافی از این توانمندی‌ها می‌توان نسبت به توسعه گردشگری در زمینه‌های مختلف اقدام کرد.
گردشگری مناسبتی که از آن به عنوان گردشگری آئینی نیز یاد می‌شود شکلی از گردشگری است که در آن مردم علاقه‌مند به تاریخ جشن‌ها و سنت‌ها به منظور به آشنایی با آداب و رسوم مختلف مردم یک سرزمین، منطقه یا شهر و با هدف تفریح و گشت و گذار سفر می‌کنند.
در صورت توجه و معرفی صحیح آداب و رسوم، جشن‌ها و آئینی که ایرانیان از گذشته به آن علاقه‌مند بوده‌اند، می‌توان در سطوح مختلف فراملی، ملی، منطقه‌ای و محلی گردشگری مناسبتی را در تمام ایام پویا و فعال نگه داشت.
سفر در ایام نوروز یکی از انواع گردشگری مناسبتی است که طرفداران زیادی به ویژه میان ایرانیان دارد، شهرهای مختلف کشور همه ساله با برنامه‌ریزی دقیق شرایط را مهیای حضور گردشگران می‌کنند تا رونق دوباره‌ای به شهر خود بدهند.
برای آگاهی بیشتر از مفهوم گردشگری مناسبتی و راهکارهای رونق شهر با توسعه این نوع از گردشگری گفت‌گویی را با فرزاد مؤمنی، کارشناس ارشد شهرسازی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
گردشگری مناسبتی به چه نوع گردشگری گفته می‌شود؟
گردشگری مناسبتی از انواع گردشگری است که براساس مناسبت‌های تقویمی و برنامه‌ریزی شده طی یک دوره یا در یک بازه زمانی مشخص برگزار می‌شود، به عنوان مثال اردوی راهیان نور که به مناسبت هشت سال دفاع مقدس برگزار می‌شود، یک نوع گردشگری مناسبتی است.
بعضی دیگر از انواع گرشگری‌های مناسبتی به این نحو است که گردشگران از شهری به شهر دیگر برای دیدن آداب و رسوم قوم و قبیله‌ها نقل مکان می‌کنند.
گردشگری در ایام نوروز مناسبتی محسوب می‌شود؟
گردشگری در ایام نوروز یک گردشگری مناسبتی است که به عنوان یک رسم کهن چندین هزار ساله به صورت ثابت و پایدار مانده و مربوط به قلمرو ایرانیان است، در این ایام علاوه بر گردشگران داخلی گردشگرانی از دیگر کشورها نیز عازم سرزمین‌هایی می‌شوند که مردم آنجا نوروز را جشن می‌گیرند تا تغییر فصل را همراه با آداب و رسوم متفاوت مشاهده کنند.
گردشگری در ایام نوروز بازه زمانی مشخصی دارد و از جنس گردشگری مناسبتی است، البته این نوع گردشگری از نوع تاریخی نیز است، چراکه گردشگر نه تنها به دلیل نوروز بلکه به خاطر پیشینه تاریخی این مناسبت به ایران می‌آید؛ لذا گردشگری جنس تاریخی پیدا می‌کند و می‌توانیم القا کننده فرهنگ غنی خود به گردشگران باشیم.
گردشگری مناسبتی چه تفاوتی با انواع گردشگری‌ها دارد و چقدر می‌تواند به رونق اقتصادی شهر کمک کند؟
گردشگری مناسبتی خاستگاه اجتماعی دارد، به نوعی از جنس فرهنگ یک کشور است و برای گردشگرانی که این فرهنگ را از نزدیک می‌بینند می‌تواند جذابیت داشته باشد، از این رو می‌تواند تحول‌آفرین باشد و به درآمدزایی کشور، منطقه و شهر مقصد کمک کند.
در صورت استفاده از ظرفیت مناسبت‌هایی همچون عید نوروز و اعیاد مذهبی در کشور می‌توانیم درآمدزایی خوبی داشته باشیم، البته ممکن است درآمدزایی به صورت مستقیم نباشد.
زمانی که مدیریت شهری بستر مناسب را آماده می‌کند تا بنگاه‌های اقتصادی مانند هتل‌ها و آژانس‌های مسافرتی به ارائه خدمات روزانه بپردازد، نیازهای تجاری گردشگران را رفع کند و به آنها سرویس دهند، بدیهی است که زمینه برای رونق اقتصادی شهرها فراهم می‌شود.
زمانی که یک گردشگر به شهری سفر می‌کند هزینه می‌کند؛ لذا باید برنامه‌ریزی شود تا گردشگر تمام پول خود را در شهر مقصد هزینه کند.
نکته قابل توجه این است که اگر بستر پذیرایی از گردشگر توسط مدیریت شهری و بنگاه‌های اقتصادی مهیا نشود موجب نارضایتی گردشگر می‌شود و تعداد گردشگران در دوران‌های بعدی کاهش خواهد یافت.
امسال ماه مبارک رمضان و عید نوروز همراه شده است؛ مدیریت شهری چه تدابیری را باید برای مدیریت سفر به شهرها داشته باشد؟
در ماه مبارک رمضان محدودیت‌های مربوط غذا و آب و خوراک و به نوعی ممنوعیت اجتماعی وجود دارد، برای اینکه هم جذب گردشگر داشته باشیم و هم احترام به ماه مبارک رمضان حفظ شود، لازم است تفکیک فضا را انجام دهیم.
باید به نوعی برای گردشگران در هتل‌ها برنامه‌ریزی غذایی داشته باشیم و منعی نباشد، به نحوی که نه به روزه‌داران بی‌احترامی شود و نه گردشگران را از دست دهیم، با این رویکرد به طور حتم باید برای گردشگران امکانات رفاهی مجزا در نظر گرفته شود تا خللی در ارائه خدمات گردشگری در این ایام به وجود نیاید و نارضایتی گردشگران شکل نگیرد.
