چند هفته پیش زلزله‌هایی به بزرگی ۶/۸ الی ۷/۰ بسته به ایستگاه ثبت کننده در تایوان و مکزیک رخ داد که موجب خسارات‌های مالی هنگفتی به این پهنه‌های لرزه‌خیز از دنیا شد
فریبرز ناطقی الهی* در یادداشتی در خبرآنلاین نوشت:
چند هفته پیش زلزله‌هایی به بزرگی ۶/۸ الی ۷/۰ بسته به ایستگاه ثبت کننده در تایوان و مکزیک رخ داد که موجب خسارات‌های مالی هنگفتی به این پهنه‌های لرزه‌خیز از دنیا شد
با توجه به سابقه لرزه خیزی تایوان و مکزیک، در طول دهه‌های گذشته تلاش و سرمایه‌های بسیار زیادی در ساخت بناهای مقاوم در آنها صورت گرفته است، لذا آنها را تا حدود زیادی پهنه‌های مقاوم تر در دنیا در برابر زلزله به حساب باید آورد.
حال با این مقدار هزینه و جدیت در مقاوم سازی و برنامه‌های جامع مدیریت بحران زلزله، در زلزله‌های اخیر شاهد تخریب هایی بودیم که شاید نشان دادن تصاویری چند از این تخریب ها برای مسئولین تهران و کشور مفهوم تر باشد تا نوشتن درباره آنها ؟ امیدوارم!
سی سال و اندی است که درباره زلزله وحشتناک احتمالی تهران می نویسم و هشدار می دهم ولیکن آنچه در سطح جامعه می بینم بیشتر شو و حیف و میل شدن بودجه های هر چند اندک زلزله در سطح کشور می باشد. چهل سال است از پروژه های ملی برای کاهش خطر زلزله در کشور صحبت می شود! اما کو نتیجه یکی از این پروژه های میلیاردی !؟
در اینجا و ایندفعه بجای نوشتن کلمه “زلزله” شکل “زلزله” را می کشم، همان داستان معروف “کشیدن مار بجای نگارش مار”، بلکه حداقل از هیبت آن بنرسیم و به خود بیاییم.
موضوع اول:
زلزله احتمالی تهران با توجه به تاخیر افتادن آن از موعد مقرر، بزرگتر و احتمالا در محدوده ۷/۳ خواهد بود ! یعنی ۳/۲ برابر بزرگتر و نزدیک به ۶ برابر قویتر از نظر انرژی نسبت به زلزله ۶/۸ اخیر مکزیک و تایوان ! بعبارت ساده تر یک بمب هسته ای بسیار قوی (زلزله تهران” در مقابل یک بمب معمولی “زلزله مخرب تایوان” !!! ) دقت شود چه عرض کردم !
موضوع دوم:
در مقایسه با ساخت و سازهای تایوان و مکزیک، می بایستی با تاسف زیاد و غم عرض کنم که اگر آسیب پذیری سازه ها و تاسیسات زیر بنایی آنها در مقیاس ١ الی ١٠ را بین ۳ الی ۴ (۴ مکزیک و ۳ تایوان) ارزیابی کنم، تهران را باید بین ۷ الی ۸ نمره دهم، آنهم با تعصب ایرانی ! و این حاصل ٣٠ سال مطالعه دقیق نگارنده روی تهران از دیدگاه زلزله است. دقت شود باز چه عرض کردم !
موضوع سوم:
با توجه به دو بند فوق، اگر قدرت ویرانی را برای سادگی برابر حاصل ضرب آسیب پذیری در انرژی رها شده فرض کنیم، خواهیم داشت:
ویرانی = (آسیب پذیری)x(انرژی رها شده)
ویرانی زلزله تایوان =۳ (انرژی زلزله تایوان)
ویرانی زلزله تهران = ۸ (۶ انرژی تایوان)
در نتیجه بعبارت خیلی ساده شده، ویرانی زلزله تهران ۱۶ مرتبه بدتر از زلزله تایوان و تخریب های تایوان مقاوم خواهد بود !؟
لذا هم زلزله تهران قویتر و هم آسیب پذیری تهران در مقایسه خیلی بیشتر از مکزیک و تایوان خواهد بود، یعنی بارها شرایط بدتر از تصاویر زیر ! دقت شود چه عرض می کنم !
موضوع چهارم: تصاویر خرابی های مکزیک و تایوان
جمع بندی تصویر اول: مطالعات مکتوب و مستند اینجانب حاکی از شکست و تخریب بالای ٧۶٪ ساختمانهای تهران، حدود ١/۵ میلیون کشته و ۴/٣ زخمی در سناریوی شب تهران با جمعیت ١٠ میلیونی خواهد بود ! توجه شود ! جمعیت تهران در طول روز، به بالای ۱۴ میلیون هم شاید برسد ! لذا تلفات بیشتر با جمعیت بیشتر !
نمونه هایی از تخریب تاسیسات حیاتی در زلزله مکزیک و تایوان
جمع بندی تصویر دوم، مشاهده آنچه درباره ساخت پلهای آسیب پذیر تک پایه‌ایی صدها بار نوشته و گفته‌ام که شدیدا در زلزله آسیب پذیرند (جستجو: خبرانلاین، ناطقی، زلزله، پل صدر) و آنچه درباره بیهوده بودن استانهای معین در ساختار مدیریت بحران بخصوص تهران بارها تاکید و مکتوب کرده‌ام. بعد از زلزله تهران (جستجو: خبرانلاین، مانور، زلزله، استان معین، ناطقی) خواهید دید که آنچه نوشته‌ام عینا در این دو زلزله رخ داده است؛ نه امکان تردد جاده ای، نه ریلی و نه هوایی و بدتر از آن، تردد درون شهری امکان پذیر نخواهد بود.
مگر یک اصل ثابت شده را چند بار باید تذکر داد !؟ نکنید این کارها را، حفظ تهران و جان مردم آن بزرگترین وظیفه است، تا کی انکار و بی توجهی !
موضوع پنجم و جمع بندی:
آنچه مسلم است و کاملا روشن است، شهرداری تهران متاسفانه ابعاد درست زلزله تهران را درک نمی کند و فقط زمان می گذرد و بر تبعات نابود کننده آن هر روز اضافه تر می شود.
پس در یک جمله، زلزله تهران خیلی مهیب تر، بزرگ تر، مخرب تر، کشنده تر، وحشتناک تر، از زلزله تایوان و مکزیک خواهد بود- تقریبا ۱۶ برابر ویرانگر تر از زلزله تایوان و حدود ۱۷۸ برابر قویتر از بمب اتمی هیروشبما ؟؟؟؟ و دیدیم آنچه فقط یک بمب اتمی با هیروشیما چه کرد !
مقایسه انرژی زلزله ها با بمب اتمی هیروشیما
در همین راستا، مطلع هستم که کل برنامه های فعلی شهرداری تهران، اگر اصلا وجود داشته باشد و قابل طرح و ارایه باشد ! همه بر اساس استانهای معین در تهران استوار است که طبق تصاویر شکل دوم و بحث های بنده در مکتوبات مستند و موجود کلا بیهوده و مردود است.
*استاد نمونه کشور، در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران، بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن زبدگان شهر در کشور
